پرورش لابستر (Lobster breeding )امروزه به عنوان یکی از کسب‌وکارهای نوین و جذاب در حوزه آبزی‌پروری معرفی میشود . طرح احداث واحد پرورش لابستر به دلیل ارزش اقتصادی بالا و تقاضای رو به رشد در بازارهای داخلی و بین‌المللی، فرصت‌های اقتصادی بسیاری را برای کارآفرینان به همراه دارد. از لابستر به عنوان یک محصول دریایی لوکس یاد میشود. تیم آسان مشاور در این مقاله به بررسی جامع طرح پرورش لابستر، از معرفی محصول و فرآیند تولید تا تحلیل بازار و شاخص‌های مالی، می‌پردازد.
معرفی لابستر
لابستر یا به اصطلاح (Lobster )، یک سخت‌پوست دریایی است که در آب‌های شور و سرد زندگی می‌کند و به دلیل گوشت نرم و طعم منحصربه‌فرد خود، یکی از پرطرفدارترین غذاهای دریایی در جهان محسوب میشود. در ایران، لابستر بیشتر در آب‌های جنوبی، به‌ویژه در سواحل خلیج فارس و دریای عمان یافت میشود.
گوشت لابستر علاوه بر طعم لذیذ، سرشار از مواد مغذی است و منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B مانند B12 و B6، ویتامین E و ویتامین A محسوب میشود. این ویتامین‌ها به بهبود عملکرد سیستم عصبی، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت پوست و چشم کمک می‌کنند. همچنین، لابستر حاوی مقدار زیادی پروتئین، مواد معدنی مانند روی و سلنیوم، و اسیدهای چرب امگا-۳ است که برای سلامت قلب و عروق مفید هستند.
ویژگی های لابستر
لابستر به دلیل طعم منحصربه‌فرد و کیفیت بالای گوشت خود، یکی از پرطرفدارترین غذاهای دریایی در سطح جهان است. برخی از ویژگی‌های برجسته لابستر شامل موارد زیر است:
1. ارزش غذایی بالا: گوشت لابستر سرشار از پروتئین، اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین‌های مهمی مانند B12 است که به تقویت سیستم عصبی و سلامت قلب کمک می‌کند.
۲. مصرف گسترده: این محصول دریایی در رستوران‌های لوکس و مطرح در سراسر جهان به‌ویژه در اروپا، آمریکا و چین به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین غذاهای دریایی سرو میشود.
۳. رشد تقاضا: با افزایش تقاضای جهانی برای لابستر، به‌ویژه در بازارهای خارجی مانند چین و اروپا، این محصول به یکی از ارزشمندترین اقلام در صنعت غذاهای دریایی تبدیل شده است.
ترکیب این ویژگی‌ها باعث شده که لابستر نه‌تنها از نظر تغذیه‌ای بلکه از نظر اقتصادی نیز یک محصول دریایی مهم و پرتقاضا باشد.
فرآیند پرورش لابستر
پرورش لابستر یک فرآیند تخصصی و دقیق است که شامل مراحل زیر میشود:
انتخاب گونه مناسب لابستر: در این مرحله، باید گونه‌ای از لابستر انتخاب شود که با شرایط محیطی و اقتصادی محل پرورش سازگار باشد. گونه‌های رایج شامل لابستر آمریکایی American lobster و لابستر اسپینی spiny lobster هستند.
1. تامین آب و شرایط محیطی: لابسترها به آب شور با کیفیت بالا نیاز دارند. برای این منظور، باید شوری و دما به دقت کنترل شوند. دمای ایده‌آل بین ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد است و سطح اکسیژن آب نیز باید مناسب باشد.
2. تغذیه مناسب: لابسترها به تغذیه متنوعی احتیاج دارند. آنها از موجودات دریایی کوچک مانند میگوها و ماهی‌ها تغذیه می‌کنند. ارائه غذای غنی و باکیفیت برای رشد بهتر و سریع‌تر لابسترها ضروری است.
3. نظارت و کنترل بیماری‌ها: لابسترها به بیماری‌های مختلفی حساس هستند. بنابراین، رعایت بهداشت و اجرای برنامه‌های کنترل بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. این شامل قرنطینه لابسترهای جدید و بررسی منظم سلامت آنها میشود.
4. برداشت: پس از رسیدن لابسترها به اندازه و وزن مطلوب، زمان برداشت آنها فرامی‌رسد. در این مرحله، لابسترها جمع‌آوری و برای فروش یا توزیع آماده میشوند.
این مراحل به‌طور کلی نیازمند نظارت دقیق و تجهیزات پیشرفته برای موفقیت در پرورش لابستر هستند.
بیشتر بخوانید: واحد تولید کنسرو ماهی و تور ماهیگیری
تجهیزات مورد استفاده در پرورش لابستر
برای راه‌اندازی واحد پرورش لابستر، به تجهیزات و ماشین‌آلات زیر نیاز است:
سیستم‌های تصفیه آب: سیستم‌هایی شامل فیلترها و پمپ‌ها که برای حفظ کیفیت آب استفاده میشوند. که در نهایت به حذف آلاینده‌ها و کنترل شوری و دما کمک می‌کنند و از این رو شرایط مطلوبی برای لابسترها فراهم می‌آورند.
دستگاه‌های کنترل دما و شوری: این تجهیزات به پرورش‌دهندگان کمک می‌کنند تا دما و شوری آب را به‌طور دقیق اندازه‌گیری و تنظیم کنند. و این اطمینان را می‌دهند که لابسترها در شرایط ایده‌آل برای رشد قرار دارند.
تجهیزات هوا دهی: لابسترها برای رشد و سلامت به اکسیژن کافی نیاز دارند. سیستم‌های اکسیژن‌دهی ( Aeration device)، شامل دیفیوزرها و پمپ‌های هوادهی، این نیاز را تأمین می‌کنند و سطح اکسیژن آب را در سطح مناسب نگه می‌دارند.
تجهیزات تغذیه: استفاده از دستگاه‌های خوراک‌دهی اتوماتیک یا نیمه‌اتوماتیک برای ارائه غذای باکیفیت و متنوع به لابسترها ضروری است. این تجهیزات موجب توزیع یکنواخت و به موقع غذا میشوند.
سیستم‌های نظارت و کنترل: این سیستم‌ها برای نظارت بر شرایط محیطی، کیفیت آب و سلامت لابسترها طراحی شده‌اند. شامل دوربین‌های نظارتی و سنسورهای محیطی هستند که به پرورش‌دهندگان امکان می‌دهند تا به‌طور مداوم وضعیت خزانه‌ها را کنترل کنند.
تجهیزات برداشت و بسته‌بندی: برای برداشت لابسترها و بسته‌بندی آنها برای فروش، تجهیزات مخصوصی مانند قفسه‌ها و ماشین‌آلات بسته‌بندی مورد نیاز است تا محصولات به‌طور بهداشتی و ایمن آماده‌سازی شوند.
سیستم‌های ضدعفونی: این تجهیزات برای کنترل بیماری‌ها و حفظ بهداشت در خزانه‌ها و تجهیزات ضروری هستند و به جلوگیری از شیوع بیماری‌ها در بین لابسترها کمک می‌کنند.
سیستم‌های مانیتورینگ: از این دستگاه‌ها جهت اندازه‌گیری ، نظارت بر کیفیت آب، دما و سطح اکسیژن در پرورش لابستر ها استفاده میشود
استفاده از این تجهیزات و ماشین‌آلات، به بهینه‌سازی فرآیند پرورش لابستر و افزایش کیفیت محصول نهایی کمک می‌کند.
مراحل راه‌اندازی واحد پرورش لابستر
۱. مطالعه بازار
قبل از شروع به سرمایه‌گذاری در پرورش لابستر، شناخت دقیق و مطالعات بازار هدف بسیار حائز اهمیت است. مراحل کلیدی برای این مطالعه شامل موارد زیر است:
تحلیل تقاضای داخلی و خارجی: بررسی میزان تقاضا برای لابستر که شامل شناسایی مشتریان هدف، مانند رستوران‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و صادرکنندگان میشود در بازارهای محلی و بین‌المللی کمک می‌کند تا پتانسیل فروش و درآمد را پیش‌بینی کنید.
شناسایی رقبا: شناخت رقبا و تحلیل نقاط قوت و ضعف آنها از جمله قیمت‌گذاری، کیفیت محصولات و خدمات پس از فروش، به شما امکان می‌دهد تا نقاط تمایز خود را مشخص کنید و در بازار رقابتی بهتر عمل کنید.
بررسی روندهای بازار: آگاهی از روندهای کنونی و آینده در صنعت پرورش لابستر، از جمله تغییرات در سلیقه مصرف‌کنندگان و افزایش تقاضا برای محصولات دریایی، می‌تواند به شما کمک کند تا استراتژی‌های بازاریابی موثرتری طراحی کنید.
۲. تهیه طرح توجیهی واحد تولید لابستر
این طرح به بررسی هزینه‌ها و درآمدهای پیش‌بینی‌شده، شناسایی بازار هدف و رقبا، و تدوین استراتژی‌های بازاریابی می‌پردازد. همچنین شامل ارزیابی ریسک‌ها، برنامه‌ریزی برای تأمین مالی، و فرآیند دریافت مجوزهای لازم برای فعالیت قانونی است. هدف نهایی این طرح، ایجاد یک چارچوب کامل برای راه‌اندازی و مدیریت مؤثر واحد تولید لابستر و بهبود شانس موفقیت در بازار می‌باشد.
۳. اخذ مجوزهای مورد نیاز
برای راه‌اندازی واحد پرورش لابستر باید از مراجع مربوطه مجوزهای لازم مانند مجوز سازمان شیلات، محیط زیست و بهداشت اخذ شود.
4. تأمین منابع مالی
با توجه به اینکه این واحد تولیدی نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجه دارد بایستی از تسهیلات بانکی یا سرمایه‌گذاران خصوصی استفاده کرد.
۵. انتخاب محل مناسب برای واحد تولید لابستر
در انتخاب محل برای واحد تولید لابستر، باید به کیفیت آب، دسترسی به بازار، زیرساخت‌های مناسب، و وجود مجوزهای لازم توجه کردعلاوه بر این، هزینه‌های اجاره یا خرید زمین و تأثیرات زیست‌محیطی باید در نظر گرفته شوند تا بهترین مکان برای راه‌اندازی این واحد انتخاب شود.
۶. خرید تجهیزات
پس از اخذ مجوز و تأمین سرمایه، نوبت به خرید تجهیزات و ماشین‌آلات می‌رسد. تجهیزات باید از کیفیت و استانداردهای بالایی برخوردار باشند.
۷. استخدام نیروی انسانی
کارکنانی که در این واحد تولیدی استخدام میشوند باید با اصول و شیوه‌های پرورش، مراقبت و برداشت لابستر آشنا باشند تا بتوانند به طور مؤثر و کارآمد در این حوزه فعالیت کنند.
۸. تأمین مواد اولیه و راه‌اندازی خط تولید
تأمین مواد اولیه در واحد پرورش لابستر شامل نوزادان لابستر و خوراک‌های دریایی با کیفیت است که به رشد و سلامت آنها کمک می‌کند. همچنین، تأمین تجهیزات و مواد شیمیایی برای تصفیه و کنترل کیفیت آب نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
۹. بازاریابی و فروش
لابستر یک محصول لوکس است که باید با استراتژی‌های خاصی در بازارهای داخلی و بین‌المللی بازاریابی و به فروش برسد. حضور در نمایشگاه‌ها، تبلیغات دیجیتال و همکاری با رستوران‌ها و فروشگاه‌های بزرگ از روش‌های مؤثر بازاریابی هستند.
۱۰. مدیریت و کنترل کیفیت
برای تضمین کیفیت محصول نهایی، نظارت دقیق بر تمامی مراحل پرورش، تغذیه، نگهداری و برداشت الزامی است. کنترل کیفیت به عنوان یک عامل اساسی در موفقیت این کسب‌وکار شناخته میشود.
بیشتر بخوانید: واحد تولید کنسرو ماهی و تور ماهیگیری
کد آیسیک و کد تعرفه مرتبط با پرورش لابستر
کد آیسیک و کد تعرفه برای محصولات مرتبط با آبزی‌پروری، به خصوص پرورش لابستر، بر اساس طبقه‌بندی‌های بین‌المللی و داخلی مشخص میشود. این کدها برای اخذ مجوزها و صادرات محصول ضروری هستند.
کد آیسیک فراوری لابستر: ۱۵۱۲۴۱۲۳۲۴
کد تعرفه گمرکی فراوری لابستر: ۱۶۰۵۳۰۰۰
تحلیل بازار های داخلی و جهانی طرح پرورش لابستر
بازار داخلی:
در بازار داخلی ایران، لابستر به عنوان یک غذای لوکس و باکیفیت در حال ظهور است. با افزایش آگاهی مردم از فواید غذایی لابستر و تمایل به تجربه طعم‌های جدید، تقاضا برای این محصول رو به افزایش است. همچنین، با توجه به سواحل جنوبی ایران و امکان پرورش لابستر، چشم‌انداز این بازار در حال تحول و گسترش است.
بازار خارجی:
در بازارهای جهانی، لابستر به عنوان یکی از غذاهای لوکس و با ارزش شناخته میشود و تقاضای بالایی دارد. کشورهای مانند آمریکا و کانادا، صادرکنندگان اصلی این محصول هستند و در رستوران‌های لوکس به عنوان غذای ویژه سرو میشود. همچنین، با افزایش تمایل به مصرف غذاهای دریایی سالم، بازارهای آسیایی نیز به تدریج به سمت افزایش خرید لابستر گرایش پیدا کرده‌اند.
تحلیل SWOT طرح توجیهی پرورش لابستر
نقاط قوت (Strengths):
style=”font-size: 12pt;”>تقاضای رو به رشد جهانی
ارزش اقتصادی بالای محصول
امکان صادرات به بازارهای خارجی
نقاط ضعف (Weaknesses):
هزینه‌های بالای اولیه
نیاز به تخصص و دانش فنی بالا
فرصت‌ها (Opportunities):
گسترش بازارهای صادراتی
استفاده از فناوری‌های نوین در پرورش
تهدیدها (Threats):
رقابت بالا در بازارهای جهانی
نوسانات قیمت در بازار جهانی
شاخص‌های مالی کسب‌وکار پرورش لابستر
بودجه: بالاتر از ۱۰۰ میلیارد تومان
نام محصول: لابستر
ظرفیت تولید محصول: ۲۷۰ تن
مساحت زمین: ۱۰۰ هکتار
مساحت زیربنای طرح: ۹۴۲۸۰۰ متر مربع
نرخ برابری دلار: ۶۹۰۰۰ تومان
قیمت ماشین آلات پرورش شاه میگو: ۲۰۰۰۰ میلیون
تعداد اشتغال مستقیم: ۱۲۵ نفر
طول دوره ساخت: ۱ سال
نرخ بازده داخلی: ۲۴/۷ درصد
سرمایه ثابت: ۲۵۰۰۰۰ میلیون ریال
سرمایه در گردش: ۱۸۰۰۰۰ میلیون ریال
طرح پرورش لابستر به عنوان یک کسب‌وکار جذاب و پرسود، نیاز به مطالعه دقیق، تأمین منابع مالی و مدیریتی قوی دارد. این کسب‌وکار با فرصت‌های صادراتی جذاب می‌تواند به یک منبع درآمد پایدار تبدیل شود.
